▲

 

 

 


Stemproblemen

Wat kan er zoal mis gaan met je stem?

Stemstoornissen, stemproblemen

Welke soorten worden onderscheiden?
Als er afwijkingen aan de stembanden zijn, dan beïnvloedt dit de trilling van de stembanden en dus het geluid dat gemaakt wordt. In het algemeen komt dit tot uiting in een vorm van heesheid of schorheid.

  • De meest voorkomende aandoening is een ontsteking. Iedereen is wel eens hees bij een verkoudheid. Vaak worden de infecties veroorzaakt door virussen en genezen vanzelf. Ook als er een bacteriële infectie is, is dit vaak het geval. Bij ernstige of chronische infecties kan het voorschrijven van medicijnen noodzakelijk zijn, eventueel zal gezocht worden naar een mogelijke infectiebron, bijvoorbeeld in de neusbijholten.
  • Irritatie van de stembanden kan echter ook het gevolg zijn van stemmisbruik, van blootstelling aan irriterende gassen/dampen, van roken of in een enkel geval van allergie.
  • Ook wanneer de stembanden door een verlamming niet goed naar elkaar kunnen komen, klinkt de stem hees. Soms geneest een stembandverlamming. Dit is afhankelijk van de oorzaak. Er zal dus geprobeerd worden om de oorzaak van de verlamming te vinden. Wanneer er geen herstel plaats vindt, kan de stem vaak verbeterd worden door oefeningen (logopedische therapie). Tenslotte kan zonodig een operatie uitgevoerd worden.
  • Er bestaan verschillende goedaardige zwellingen van de stembanden. De stem is in deze gevallen vaak te verbeteren door de zwelling, bijvoorbeeld een goedaardige stembandpoliep, te verwijderen. Deze ingreep vindt meestal in narcose plaats. Een ander voorbeeld van goedaardige zwellingen van de stembanden zijn de zgn. stembandknobbels, die kunnen ontstaan bij onjuist stemgebruik.
  • Heesheid kan ook worden veroorzaakt door kanker van de stembanden. Deze vrij zeldzame aandoening komt vooral voor bij wat oudere, rokende mannen en kan in een vroeg stadium meestal goed worden genezen. In een dergelijk vroeg stadium heeft de behandeling ook nauwelijks gevolgen voor de stem. Hoe vroeger de diagnose wordt gesteld, hoe beter het dus is. Bij de minste twijfel zal daarom een verdacht stukje weefsel van de stemband, verkregen tijdens een kleine ingreep onder narcose, nader onder de microscoop worden onderzocht.
  • Het is ook mogelijk dat bij patiënten met stemproblemen géén afwijkingen aan de stembanden worden gevonden. De stem klinkt slecht door het niet goed gebruiken van de stembanden tijdens het spreken. De reden hiervan is niet altijd te achterhalen. Soms sluiten mensen na een stembandinfectie hun stembanden niet goed. Misschien omdat zij hun stembanden 'ontzien' hebben tijdens de infectie. Anderen sluiten hun stembanden dan juist veel te krachtig. Wellicht omdat zij hun stem tijdens de infectie hebben geforceerd.
  • Lichamelijke conditie kan een rol spelen bij stemproblemen. Bij vermoeidheid wordt de stem misschien niet krachtig genoeg gebruikt. Emoties kunnen ook een oorzaak van verkeerd stemgebruik zijn, bijvoorbeeld door een te hoge spierspanning. Het komt echter vaak voor dat er geen duidelijke oorzaak wordt gevonden.

Je KNO-arts kan onderzoeken of je je stembanden verkeerd gebruikt. Soms is hiervoor nader onderzoek met een stroboscoop nodig. Dit apparaat produceert flitslicht, waardoor de stembandtrilling zichtbaar gemaakt wordt. Het is mogelijk, dat als gevolg van het onderzoek wordt besloten tot verwijzing naar een logopedist. Die leert je je stem beter te gebruiken, o.a. door oefeningen. Uiteraard kost dit enige tijd en dus geduld en moeite.

Gevolgen van verkeerd stemgebruik

In enkele gevallen kan verkeerd stemgebruik leiden tot het ontstaan van afwijkingen van de stembanden, bijvoorbeeld stembandknobbels. In een dergelijke situatie moet natuurlijk de oorzaak van de knobbels, nl. het verkeerde gebruik van de stem, worden weggenomen. Wanneer dit gebeurt, vaak is hierbij logopedische hulp noodzakelijk, verdwijnen de knobbels vrijwel altijd. Is het resultaat echter onvoldoende, dan kan uiteindelijk geadviseerd worden om de stembandknobbels operatief te verwijderen. Een dergelijke operatieve behandeling zal altijd weer gevolgd worden door een periode met logopedie.

Wat kun je zelf doen bij stemproblemen ?

Niet roken, dit is altijd slecht voor je stembanden. Door je neus ademen en voldoende water of ander vocht drinken. Als je slijmvlies uitdroogt, is het kwetsbaar. De stem niet forceren wanneer je flink verkouden bent. Niet kuchen, schrapen, fluisteren en schreeuwen. Dat is slecht voor de stembanden. Spreek rustig. Als je te gehaast spreekt heb je geen tijd om je stembanden op de juiste manier te gebruiken.

Links:

 

Donatie

Dit is een gratis site, die al sinds 2003 voortdurend wordt uitgebreid en geactualiseerd. Als jij ook wilt dat dat zo blijft, doe dan een donatie aan Popschool Maastricht >>

Bijgewerkt op: 14 November, 2024